Rozbieganie silnika – co to jest i na czym polega?

Układ napędowy to serce pojazdu. Ściśle zsynchronizowany z pedałem gazu, w precyzyjny sposób odbiera sygnały przesyłane za jego pomocą i zmienia ilość obrotów silnika. Zjawisko wszystkim znane – im mocniej wcisnąć pedał, tym intensywniejsza praca silnia, co oznacza wzrost prędkości.

Jednak w sytuacji, gdy kierowca nie ma kontroli nad tym, jakie są obroty silnika, a ten zdaje się wariować, nagle pracując w sposób bardzo intensywny, jest to zjawisko niebezpieczne, nieprzyjemne, a przede wszystkim bardzo utrudnia jazdę. Samochód zachowuje się jakby nagle trafił na koncert muzyki techno i bardzo chciałby pracować na obrotach adekwatnych do prędkości dźwięku. Ta dolegliwość silnia dotyczy wyłącznie pojazdów, które zasila olej napędowy.

Co to jest rozbieganie silnika?

W praktyce rozbiegany silnik oznacza, że w komorze spalania dochodzi do samozapłonu oleju silnikowego. Jak wiadomo funkcja tej cieczy jest zgoła inna. Przede wszystkim pełni funkcję ochronną elementów mechanicznych. Pozwala kontrolować temperaturę silnika, ale również zabezpiecza tłoki przed intensywnym tarciem, które mogłoby doprowadzić do uszkodzenia jednostki napędowej.

W momencie, gdy olej silnikowy spala się w silniku, turbosprężarka dostaje dodatkowy zastrzyk energii. A to przekłada się na wzrost intensywności pracy tego elementu, a zatem niekontrolowany wzrost obrotów silnika. Cała sytuacja to trochę błędne koło. Turbosprężarka zwiększa częstotliwość pracy w wyniku spalania się oleju napędowego, a przez to zwiększa ilość powietrza, które trafia do komory spalania, co tym bardziej podkręca obroty.

Przyczyny rozbiegania silnika

W dużej mierze usterka ta wynika z charakterystyki silników typu diesel. Wszystko dlatego, iż w ich przypadku dochodzi do samoczynnego zapalenia się oleju napędowego. Znaczy to tyle, że potrzeba spełnić określone warunki, by samochód po prostu zapalił. A są nimi przede wszystkim: ilość obrotów oraz temperatura. Ważny jest oczywiście dostęp do powietrza, jak również ciśnienie. Z tej racji też, szczególnie w przypadku starszych modeli aut typu diesel, kierowcy zauważają, iż w okresach zimowych, jeśli auto stoi na zewnątrz, a czasem nawet w nieocieplonym garażu, mogą pojawić się pewne trudności z jego zapłonem. W przypadku samochodów, które jeżdżą na benzynę występuje świeca, która odpowiada za odpalenie silnika.

Równie istotny jest fakt, że tak naprawdę silnik diesel może pracować na różnego rodzaju olejach. Oznacza to, że może działać „siląc się” czy spalając olej silnikowy, którego przeznaczenie jest zupełnie inne. Jeśli jednak zacznie się spalać, stanowi źródło energii dla silnika. Co więcej – źródło dodatkowej energii, która w aktualnym momencie jest nadwyżką i sprawia, iż samochód wskakuje na wyższe obroty pomimo tego, że kierowca wcale nie wcisnął mocniej pedału gazu.

W całym procesie bierze udział oczywiście turbosprężarka. A jakie jest zadanie tego elementu? Dostarczenie pojazdowi dodatkowej energii, czyli doładowania. Innymi słowy turbosprężarka wpływa na przyśpieszenie samochodu i jego dynamikę. Samozapłon oleju silnikowego wpływa na częstotliwość pracy turbosprężarki i w efekcie mamy coś na zasadzie choroby wściekłego silnika.

Objawy rozbiegania silnika

Jeśli chodzi o same objawy, są one na tyle charakterystyczne, że nie sposób ich przeoczyć. Co więcej, potrafią przerazić nawet doświadczonego kierowcę. W końcu samochód dosłownie wariuje. Wskakuje na najwyższe obroty, a więc silnik pracuje głośno i intensywnie. Z rury wydechowej, częściowo w wyniku spalania się oleju silnikowego, wydobywają się kłęby dymu, podobnie jak spod maski. W pierwszej chwili nie wiadomo, co robić – uciekać, wyłączać samochód, czy modlić się o pomoc. Co gorsza, okazuje się, że tak prosta czynność, która w teorii powinna uspokoić samochód, czyli wyjęcie kluczyków ze stacyjki, nie pomaga.

Dlatego tak ważne są prace serwisowe. Oznacza to, że warto sprawdzić, czy silnik oraz jego poszczególne elementy są szczelne. Jeśli pojawią się jakieś nieszczelności kanałach układu smarowania, ryzyko, że rozbieganie diesla dosięgnie samochód, znacząco wzrasta. Bardzo ważnym elementem jest wirnik turbiny, czyli element, który wykonuje ogromną ilość obrotów na minutę. To sprawia, że warto sprawdzić warstwę preparatu przeznaczonego do jego zabezpieczenia. Powinna być naprawdę solidna.

Jak zgasić rozbieganego diesla?

Rozbieganie silnika może trwać niecałą minutę, a czasem kilka. Można próbować temu zaradzić, ale należy wiedzieć, w jaki sposób. Wyjęcie kluczyków nie działa przede wszystkim dlatego, że czynność ta odcina dopływ paliwa do komory spalania. W tym przypadku jednak spalaniu ulega olej silnikowy. Jest oczywiście pewien wyjątek, a mianowicie chodzi tutaj o nowsze modele samochodów diesel, które zostały wyposażone w klapy wirowe. Mają za zadanie całkowicie odciąć dostęp powietrza do komory spalania.

Pozostaje właściwie tylko jedno rozwiązanie, czyli sposób mechaniczny. W pierwszej kolejności trzeba zaciągnąć ręczny, a następnie wrzucić wysoki bieg i puścić sprzęgło, nie dodając jednocześnie gazu. Jak wiadomo, samochód w takich okolicznościach gaśnie. To powinno pomóc, jednak wyłącznie w przypadku samochodów, które posiadają manualną skrzynię biegów. W przypadku automatów nie pozostaje nic innego, jak czekać do momentu, w którym olej silnikowy po prostu się wypali.

Jak naprawić rozbiegany silnik?

Niestety, ale rozbiegany silnik to dolegliwość prawie nieuleczalna w przypadku samochodów. Przez zatarcie jednostki napędowej lub jej rozregulowanie wszelkie prace stają się bardzo utrudnione. Dlatego najlepszym sposobem jest po prostu profilaktyka i wykonywanie czynności, które pozwolą uniknąć sytuacji, w której olej silnikowy trafi do spalania w samochodach z turbosprężarką.

Jeśli kierowca ma podejrzenia, że rozbiegany silnik może wkrótce stać się jego koszmarek, powinien działać. Jednym z sygnałów, który stanowi dość klarowną informację, są niekontrolowane wzrosty ilości obrotów. W sytuacji, gdy nie doszło jeszcze do rozbiegania silnika, czyli do zapłonu oleju silnikowego, najczęściej niezbędna staje się wymiana turbosprężarki, która pozwoli uniknąć niechcianej sytuacji.